|
KANUN NO: 4077
TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN
Kabul Tarihi: 23 Subat 1995
Resmi Gazete ile Nesir ve ilânı: 8 Mart 1995 - Sayı: 22221
BİRİNCİ KISIM
AMAÇ, KAPSAM, TANIMLAR
AMAÇ
MADDE 1 - Bu Kanunun amacı, (...) (*) kamu yararına uygun olarak tüketicinin saglık ve
güvenligi ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı, egitici, zararlarını tazmin edici,
çevresel tehlikelerden korunmasını saglayıcı önlemleri almak ve tüketicilerin kendilerini
koruyucu girisimlerini özendirmek ve bu konudaki politikaların olusturulmasında gönüllü
örgütlenmeleri tesvik etmeye iliskin hususları düzenlemektir.
_____
(*) Madde 1 de yer alan "ekonominin gereklerine ve" ibaresi, 14.3.2003 tarih ve 25048
sayılı R.G.`de yayımlanan, 6.3.2003 tarih ve 4822 sayılı kanunun 1. maddesi hükmü
geregince, kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay sonra yürürlüge girmek üzere
metninden çıkarılmıstır.
_____
KAPSAM
MADDE 2 - Bu Kanun, 1 inci maddede belirtilen amaçlarla mal ve hizmet piyasalarında
tüketicinin taraflardan birini olusturdugu her türlü (Degisik ibare: 4822 - 6.3.2003 / m.2 -
Yürürlük m.38) "tüketici islemini" kapsar.
TANIMLAR
MADDE 3- (Degisik: 4822 - 6.3.2003 / m.3 - Yürürlük m.38) Bu Kanunun uygulamasında;
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlıgını,
b) Bakan: Sanayi ve Ticaret Bakanını,
c) Mal: Alıs-verise konu olan tasınır esyayı, konut ve tatil amaçlı tasınmaz malları ve
elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi
malları,
d) Hizmet: Bir ücret veya menfaat karsılıgında yapılan mal saglama dısındaki her türlü
faaliyeti,
e) Tüketici: Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan
veya yararlanan gerçek ya da tüzel kisiyi,
f) Satıcı: Kamu tüzel kisileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında
tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kisileri,
g) Saglayıcı: Kamu tüzel kisileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri
kapsamında tüketiciye hizmet sunan gerçek veya tüzel kisileri,
h) Tüketici islemi: Mal veya hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı-saglayıcı arasında yapılan
her türlü hukuki islemi,
ı) malatçı-Üretici: Kamu tüzel kisileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmus olan mal
veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını üretenler
ile mal üzerine kendi ayırt edici isaretini, ticari markasını veya unvanını koyarak satısa
sunanları,
j) thalatçı: Kamu tüzel kisileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmus olan mal veya
hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını yurt dısından
getirerek satısa sunan gerçek veya tüzel kisiyi,
k) Kredi veren: Mevzuatları geregi tüketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan banka, özel
finans kurulusu ve finansman sirketlerini,
l) Reklam veren: Ürettigi ya da pazarladıgı malın/hizmetin tanıtımını yaptırmak, satısını
artırmak veya imajını yaratıp güçlendirmek amacıyla hazırlattıgı, içinde firmasının ya da
mal/hizmet markasının yer aldıgı reklamları yayınlatan, dagıtan ya da baska yollarla
sergileyen gerçek ya da tüzel kisiyi,
m) Reklamcı: Ticari reklam ve ilanları reklam verenin duydugu ihtiyaç dogrultusunda
hazırlayan ve reklam veren adına yayınlanmasına aracılık eden ticari iletisim uzmanı gerçek
ya da tüzel kisiyi,
n) Mecra kurulusu: Ticari reklam veya ilanı hedef kitleye ulastıran iletisim kanallarının ya da
her türlü aracın sahibi, isleticisi veya kiralayıcısı olan gerçek veya tüzel kisiyi,
o) Teknik düzenleme: Bir ürünün ve hizmetin, ilgili idari hükümler de dahil olmak üzere,
özellikleri, isleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama,
isaretleme, etiketleme ve uygunluk degerlendirilmesi islemleri hususlarından biri veya
birkaçını belirten ilgili Bakanlık tarafından Resmi Gazetede yayımlanarak mecburi
uygulamaya konulan standartlar dahil olmak üzere uyulması zorunlu olan her türlü
düzenlemeyi,
p) Tüketici örgütleri: Tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf veya bunların üst
kuruluslarını,
fade eder.
İKİNCİ KISIM
TÜKETİCİNİN KORUNMASI VE AYDINLATILMASI
AYIPLI MAL
MADDE 4.- (Degisik madde ve baslıgı: 4822 - 6.3.2003 / m.4 - Yürürlük m.38)
Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilanlarında yer
alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik düzenlemesinde tespit
edilen nitelik veya niteligi etkileyen niceligine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı
bakımından degerini veya tüketicinin ondan bekledigi faydaları azaltan veya ortadan kaldıran
maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.
Tüketici, malın teslimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle
yükümlüdür. Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözlesmeden dönme, malın
ayıpsız misliyle degistirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme
haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettigi bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın neden oldugu ölüm ve/veya
yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diger mallarda zarara neden olan hallerde
imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına da sahiptir.
malatçı-üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçı ve 10 uncu maddenin besinci fıkrasına göre kredi
veren ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı
müteselsilen sorumludur. Ayıplı malın neden oldugu zarardan dolayı birden fazla kimse
sorumlu oldugu takdirde bunlar müteselsilen sorumludurlar. Satılan malın ayıplı oldugunun
bilinmemesi bu sorumlulugu ortadan kaldırmaz.
Bu madde ile ayıba karsı sorumlu tutulanlar, ayıba karsı daha uzun bir süre ile sorumluluk
üstlenmemislerse, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmıs olsa bile malın
tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık zamanasımına tabidir. Bu süre konut ve tatil
amaçlı tasınmaz mallarda bes yıldır. Ayıplı malın neden oldugu her türlü zararlardan dolayı
yapılacak talepler ise üç yıllık zamanasımına tabidir. Bu talepler zarara sebep olan malın
piyasaya sürüldügü günden baslayarak on yıl sonra ortadan kalkar. Ancak, satılan malın ayıbı,
tüketiciden satıcının agır kusuru veya hile ile gizlenmisse zamanasımı süresinden
yararlanılamaz.
Ayıplı malın neden oldugu zararlardan sorumluluga iliskin hükümler dısında, ayıplı oldugu
bilinerek satın alınan mallar hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Satısa sunulacak ayıplı mal üzerine ya da ambalajına, imalatçı veya satıcı tarafından
tüketicinin kolaylıkla okuyabilecegi sekilde "özürlüdür" ibaresini içeren bir etiket konulması
zorunludur. Yalnızca ayıplı mal satılan veya bir kat ya da reyon gibi bir bölümü sürekli olarak
ayıplı mal satısına, tüketicinin bilebilecegi sekilde tahsis edilmis yerlerde bu etiketin konulma
zorunlulugu yoktur. Malın ayıplı oldugu hususu, tüketiciye verilen fatura, fis veya satıs
belgesi üzerinde gösterilir.
Güvenli olmayan mallar, piyasaya özürlüdür etiketiyle dahi arz edilemez. Bu ürünlere, 4703
sayılı Ürünlere liskin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun
hükümleri uygulanır.
Bu hükümler, mal satısına iliskin her türlü tüketici isleminde de uygulanır.
AYIPLI HİZMET
MADDE 4/A.- (Ek: 4822 - 6.3.2003 / m.5 - Yürürlük m.38) Saglayıcı tarafından bildirilen
reklam ve ilanlarında veya standardında veya teknik kuralında tespit edilen nitelik veya
niteligi etkileyen niceligine aykırı olan ya da yararlanma amacı bakımından degerini veya
tüketicinin ondan bekledigi faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya
ekonomik eksiklikler içeren hizmetler, ayıplı hizmet olarak kabul edilir.
Tüketici, hizmetin ifa edildigi tarihten itibaren otuz gün içerisinde bu ayıbı saglayıcıya
bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, sözlesmeden dönme, hizmetin yeniden
görülmesi veya ayıp oranında bedel indirimi haklarına sahiptir. Tüketicinin sözlesmeyi sona
erdirmesi, durumun geregi olarak haklı görülemiyorsa, bedelden indirim ile yetinilir. Tüketici,
bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 4 üncü maddede belirtilen sartlar çerçevesinde
tazminat da isteyebilir. Saglayıcı, tüketicinin seçtigi bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Saglayıcı, bayi, acente ve 10 uncu maddenin besinci fıkrasına göre kredi veren, ayıplı
hizmetten ve ayıplı hizmetin neden oldugu her türlü zarardan ve tüketicinin bu maddede yer
alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. Sunulan hizmetin ayıplı oldugunun
bilinmemesi bu sorumlulugu ortadan kaldırmaz.
Daha uzun bir süre için garanti verilmemis ise, ayıp daha sonra ortaya çıkmıs olsa bile ayıplı
hizmetten dolayı yapılacak talepler hizmetin ifasından itibaren iki yıllık zamanasımına tabidir.
Ayıplı hizmetin neden oldugu her türlü zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık
zamanasımına tabidir. Ancak, sunulan hizmetin ayıbı, tüketiciden saglayıcının agır kusuru
veya hile ile gizlenmisse zamanasımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı hizmetin neden oldugu zararlardan sorumluluga iliskin hükümler dısında, ayıplı oldugu
bilinerek edinilen hizmetler hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Bu hükümler, hizmet saglamaya iliskin her türlü tüketici isleminde de uygulanır.
|